In de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen werken we hard aan grote uitdagingen. Denk alleen al aan de woningbouwopgave, de achterblijvende economische groei en de uitdagingen op het gebied van welzijn. Dankzij de Regio Deal ‘Gezonde groene groei’ kunnen we deze opgaven sneller, beter en in samenhang oppakken. Inmiddels zijn bijna alle projecten van de Regio Deal uit de startblokken. Sterker, de regio bereidt zich zelfs voor op een nieuwe Regio Deal.
De realisatie van de Regio Deal loopt als een trein. “Begin oktober was 12 miljoen van de verkregen 15 miljoen euro al voorzien van een positief advies. Dus groen licht om de subsidie aan te vragen en aan de slag te gaan”, zegt Harriët Tiemens, directeur van de Groene Metropoolregio Arnhem Nijmegen. Anne Pronk, programmamanager van de Regio Deal, vult aan: “Het vormgeven van de Regio Deal heeft een lange aanloop gehad. Het positieve daaraan is dat de projecten daardoor al zo goed zijn voorbereid en dus zo concreet zijn, dat eind 2024 al het geld beschikt is.”
Brede welvaart
Een Regio Deal is een deal tussen het Rijk en de regio. Het Rijk betaalt mee aan projecten van de regio die gericht zijn op de verbetering van kwaliteit van leven, wonen, werken en leefomgeving. Ook wel de brede welvaart genoemd. Vanuit de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen werd in november 2022 de aanvraag voor de Regio Deal ingediend. Begin 2023 gaf het Rijk groen licht. De ondertekening van het convenant tussen verschillende departementen van het Rijk en de provincie Gelderland, The Economic Board en de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen was de volgende stap. Daarna begon de uitwerking en sinds april 2024 is het subsidieloket open. “Het project Techniekdagen ging als eerste van start. De eerste drie Techniekdagen zijn zelfs al geweest, om jongeren te interesseren voor techniek”, schetst Pronk. Zelf stapte ze begin 2024 op de rijdende trein. “Juist op het moment dat het concreet werd. Dus de leuke fase”, zegt ze met een grijns.
Zes programmalijnen
De komende tijd wordt aan maar liefst dertien projecten gewerkt. Ze zijn verdeeld in zes programmalijnen: gezond leven, toekomstbestendig wonen, sterke bedrijvigheid, werkende arbeidsmarkt, grenzeloos samenwerken en wijk- en dorpsgericht. Pronk: “De eerste drie zijn de inhoudelijke programmalijnen. De programmalijnen ‘werkende arbeidsmarkt’ en ‘grenzeloos samenwerken’ zijn randvoorwaardelijk aan deze inhoudelijke programmalijnen. Het fundament. Je hebt tenslotte genoeg kundig personeel nodig om de energietransitie voor elkaar te krijgen of de gezondheidszorg en het bedrijfsleven te bestieren. ‘Wijk- en dorpsgericht werken’ raakt aan verschillende programmalijnen. Dat zorgt ervoor dat de Regio Deal ook effect heeft in kleinere kernen en wijken.”
Kruisbestuiving
Een vereiste van de Regio Deal is integraliteit. “Daarin zit onze kracht”, zegt Tiemens. “Het project Build4Health is er bijvoorbeeld op gericht mensen in hun eigen leefomgeving te stimuleren meer te bewegen. Natuurlijk bevordert dat de eigen gezondheid, maar ook de gezondheidszorg. Als mensen gezonder blijven, is er minder personeel in de zorg nodig. Dus dit project heeft een duidelijke link met gezondheidszorg en ook met wonen.” Pronk: “Deze kruisbestuivingen ontstaan vanuit de inhoud, maar vooral ook vanuit het bestaande netwerk én de ontmoeting tussen deelnemers. Daarom zorgen we ervoor dat we geregeld de betrokken partijen bij elkaar brengen. Afgelopen zomer deden we dat voor het eerst sinds de regeling open staat. Elk project presenteerde zich heel kort. Er ontstond vervolgens een waardevolle uitwisseling tussen de aanwezigen. Kennisdeling en uitwisseling is een belangrijk onderdeel van de Regio Deal.”
“We doen het als triple helix echt samen. Dat is positief. Zelfs positiever dan ik had verwacht.”
Echt samen
Nog een kenmerk: de verschillende partners in de regio trekken de projecten. Tiemens: “We doen het als triple helix echt samen. Dus als overheden, onderwijs en bedrijfsleven met elkaar. Dat is positief. Zelfs positiever dan ik had verwacht.” Gemeenten zijn bij meerdere projecten nauw betrokken. “Lifeport Cool Lab is een klimaatadaptatieproject. Op vijf plekken in de regio wordt aan de hand van burgerparticipatie gewerkt aan het naar beneden brengen van de hittestress”, noemt Pronk als eerste voorbeeld. Een tweede voorbeeld is het project ‘toekomstbestendig bouwen’, waarbij het gaat om het versnellen van circulair bouwen. Of het project ‘toekomstbestendige bedrijventerreinen’, waarbij het streven is om in de komende jaren vijf tot zeven bedrijventerreinen toekomstbestendig te maken. Pronk: “Bij ‘integrale dorpen en wijken’ gaat het om het opbouwen van kennis over succesvolle integrale aanpakken. Om samen met inwoners de leefbaarheid in kwetsbare wijken en dorpen te verbeteren. Ook in dit project zijn gemeenten een belangrijke speler.”
Nieuwe aanvraag
De Regio Deal en daarmee de projecten lopen door tot en met 2027. “Vaak zijn Regio Deals behoorlijk abstract. Andere regio’s moeten nog uitkristalliseren welke projecten ze gaan doen, maar wij niet”, zegt Tiemens niet zonder trots. Het zorgt ervoor dat de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen in de startblokken staat voor een nieuwe Regio Deal aanvraag. “Er komt nog één tranche”, legt Pronk uit. Tiemens: “Voor de huidige Regio Deal hebben we uiteindelijk 15 miljoen euro van het Rijk gekregen. Dat is een mooi bedrag, maar we hadden op meer gehoopt. Dus moesten we keuzes maken. Er is een heel aantal mooie initiatieven op de plank blijven liggen. Bovendien zijn de uitdagingen op het gebied van de energietransitie en netcongestie alleen maar groter geworden.”
“De Regio Deal is dus een springplank om op door te bouwen. Samen werken we aan de gezonde groene groei in onze Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen.”
Springplank
De aanvraag voor de nieuwe Regio Deal heeft nu nog als werktitel ‘Vitale Netwerken’. Begin november hebben de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen, The Economic Board en de provincie het voorstel bij het Rijk ingediend. Hoewel het ongebruikelijk is om twee keer voor een Regio Deal in te schrijven, is de regiodirecteur hoopvol: “Er ligt nog zoveel op de plank en er valt nog zoveel te doen. Dus eigenlijk is onze boodschap richting het Rijk: ‘Het was veel te weinig’.” Of de nieuwe Regio Deal er nu komt of niet, ondertussen werken de regiopartners onverminderd door aan de huidige Regio Deal. Pronk gelooft in de boost die het de regio geeft: “Het is een extra impuls voor wonen en werken in de regio. Daar plukken we niet alleen nu de vruchten van, óók in de periode erna. De Regio Deal is dus ook een springplank om op door te bouwen. Samen werken we aan de gezonde groene groei in onze Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen.”
Meer over de projecten is te vinden op de projectenpagina van de Regio Deal.
