Gebiedsprogramma Middengebied is toe aan de volgende fase
Nu duidelijk is welke opgaves vanuit de Verstedelijkingsstrategie, het regioarrangement en het NOVEX Ontwikkelperspectief een beslag krijgen op onze regio, komt het aan op de invulling. Waar gebeurt komende jaren wat? Om deze stap behapbaar te maken, is de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen opgedeeld in vier gebieden: Veluwezoom, Middengebied, Rijk van Nijmegen en de Liemers. In elk gebied wordt momenteel gewerkt aan een gebiedsprogramma. In een reeks van vier verhalen passeren de vier gebieden met hun programma’s de revue. Ditmaal het Middengebied.
Het Middengebied is het gebied dat precies tussen de twee grote rivieren ligt. Met Overbetuwe en Lingewaard als belangrijkste gemeenten en nauwe verwevenheid met Arnhem en Nijmegen.
“Vanuit het gebiedsprogramma hadden wij in de afgelopen jaren twee heel grote vraagstukken op het programma staan: de A325 en Park Lingezegen”, zegt Maarten van den Bos. Hij is trekker van het gebiedsprogramma Middengebied en wethouder van de gemeente Lingewaard.
Hij schetst dat het programma inmiddels in een nieuwe fase is terechtgekomen. “Vanuit deze twee concrete projecten zoomen we uit naar: wat gaan we in de komende twintig à dertig jaar in dit gebied nog meer doen?”
Keuzes maken
Van den Bos vertelt dat in de afgelopen jaren veel van dit soort vraagstukken niet verder kwamen dan het niveau van de afzonderlijke gemeenten. “Dat kan niet meer. Want als we het blijven hebben over een stukje woningbouw hier, een weg daar en een park hier of een bos daar, dan missen we het totaalplaatje”, legt hij uit. De gebiedstrekker geeft aan dat de tijd aanbreekt om met elkaar een aantal belangrijke keuzes maken. “Keuzes over wat het beste waar past en vooral: waarom vinden we dat?
Is het Middengebied een gebied waar we vooral de grote opgaven op het gebied van groen en water gaan oplossen? Willen we de groene corridor tussen de grote steden Arnhem en Nijmegen vorm en inhoud geven? 
Of willen we juist de verstedelijking van onze regio nog wat nadrukkelijker een plek geven in het Middengebied? Kiezen we voor meer vasthouden aan de kwaliteiten van het gebied, dus groen, water en natuur? Of gaan we voor een meer transformatief scenario, waarbij het Middengebied er over twintig jaar heel anders uitziet? Om deze vragen gaat het komende tijd. Daarvoor is het belangrijk om over onze eigen gemeentegrenzen heen te kijken. Ook het Waterschap en de gemeenten Arnhem en Nijmegen hebben we hiervoor nodig.”
Parallelle sporen
De bestuurlijke gesprekken over de te maken keuzes zijn al gaande. Het plan is om twee parallelle sporen te volgen. Zo wordt een aantal dossiers onderworpen aan de systematiek van de zogenaamde ‘Gelderse Aanpak’.
“Dus de systematiek van preverkenning en verkenning”, legt Van den Bos uit. 
Het vraagstuk van woningbouwlocaties in het Middengebied kan maar zo een van deze dossiers zijn.
Tegelijkertijd wordt nagedacht over de waar- en waarom-vragen. Van den Bos: “Stel dat uit de preverkenning komt dat in de gemeenten Overbetuwe en Lingewaard vier grote woningbouwlocaties zijn aan te wijzen, dan moet je wel met elkaar het antwoord weten op de vraag of dat is wat je wilt. En als het antwoord ‘nee’ is, dat we dan ook de consequenties accepteren. Dat we onze inwoners uitleggen dat ze voor een nieuwe woning naar Arnhem of Nijmegen moeten.”
Gemeenteraden en inwoners
Bij de bestuurlijke gesprekken is ook het Waterschap betrokken. De bedoeling is daarnaast om met de gemeenteraden het gesprek te voeren. “Onze raden zijn ook belangrijk voor de fundamentele vraag: wat voor een type gebied of wat voor een type gemeenten willen wij zijn?”, benadrukt de gebiedstrekker die bovendien met inwoners in gesprek wil. Al is het inwonersparticipatietraject nog niet uitgekristalliseerd. “Idealiter begin je als nog niet alles vastligt, want anders heeft het geen zin inwoners te laten meepraten. Maar op het moment dat je met een leeg vel papier met inwoners gaat praten, krijg je direct de vraag wat je als gemeente dan precies wil”, schetst Van den Bos de worsteling. Een goed voorbeeld noemt hij het traject rondom het koersdocument voor de Omgevingsvisie van de gemeente Overbetuwe. “Inwoners kregen de ruimte iets te vinden van een aantal ideeën die op tafel werden gelegd. De ideeën waren nog niet in steen gehouwen, maar ook weer niet zo vaag dat er niets over te zeggen valt.”
“We moeten twee dingen tegelijk durven doen. Niet eerst twee jaar lang blijven filosoferen over wat voor een gebied we willen zijn, want daar hebben we de tijd niet voor.”
Maarten van den Bos, bestuurlijk trekker gebiedsprogramma Middengebied
Huiswerk volgende bestuursperiode
Als het aan de gebiedstrekker ligt, is 2025 een belangrijk jaar. “We moeten twee dingen tegelijk durven doen. Niet eerst twee jaar lang blijven filosoferen over wat voor een gebied we willen zijn, want daar hebben we de tijd niet voor”, zegt hij. Hij hoopt voor de komende gemeenteraadsverkiezingen de verschillende scenario’s voor het gebied gereed te hebben. “Zodat voor de volgende bestuursperiode het huiswerk klaarligt. Niet zozeer: ‘Dit hebben wij bedacht, succes ermee’. Maar scenario’s die aangeven wat de route kan zijn en wat ervoor nodig is deze route mogelijk te maken. Dus kiezen we voor het scenario grootstedelijke ontwikkeling, dan is dit de marsroute. Kiezen we voor het scenario vasthouden van de landschappelijke kwaliteiten of het water en groen, dan zijn dit de stappen en consequenties. Al die scenario’s werken wij uit. En dan is onze boodschap aan degenen die in de nieuwe bestuursperiode het stokje oppakken, om het debat aan te gaan en op basis daarvan de finale keuzes te maken.”
Kaart met gebiedsuitwerkingen
Klik op de kaart met gebiedsuitwerkingen om te vergroten
