In gesprek met Heidi Koren en Anoek van Korlaar: “Geef kinderen de ruimte om te klooien en laat ze het plezier van taal zelf ervaren”

Procesgericht leren werken

Anoek vertelt waarom ze zich heeft aangemeld. "Ik werk drie jaar als creatief schrijfdocent in het basisonderwijs, na een loopbaan als groepsleerkracht. Maar ik wilde mijn lessen verdiepen en meer procesgericht leren werken. Toen ik het Meester-Gezel Leertraject voorbij zag komen, heb ik me aangemeld."

Schrijfster en docent Heidi Koren had de oproep voor het Meester-Gezel Leertraject gemist, maar werd gevraagd of ze Anoek kon begeleiden. "Met mijn ervaring als schrijver, docent en master kunsteducatie dacht ik: ik kan iets betekenen."

Ruimte voor experiment

Tijdens hun samenwerking ontdekten de twee al snel het verschil in hun aanpak. Heidi werkt sterk procesgericht, terwijl Anoek haar lessen tot in de details uitwerkte. "Ik had vaak een strak lesplan met tijdschema’s," vertelt Anoek. "Maar daardoor voelde ik ook druk; ik merkte dat ik kinderen weinig ruimte gaf om zelf te onderzoeken."

Heidi gaf Anoek een opdracht: ga zelf schrijven en leg alle stappen in dat proces vast. Zelfs het moment waarop je even koffie haalt, twee dagen geen woord op papier zet of besluit een deel van je tekst te schrappen. "Deze opdracht hielp me enorm om te zien hoeveel er gebeurt voordat er iets op papier staat," zegt Anoek. "Het gaf me inzicht in wat procesgericht werken betekent."

Een andere kijk op taalonderwijs

Heidi, die eerder onderzoek deed naar de invloed van poëzieles op leerkrachten in het basisonderwijs, ziet het belang van deze benadering ook in de klas. "Veel taalonderwijs is gericht op het eindproduct. Maar dan sla je echt de lol uit het schrijven. Door procesgericht te werken geef je ruimte aan creativiteit én eigenaarschap."

"Veel taalonderwijs is gericht op het eindproduct. Maar dan sla je echt de lol uit het schrijven."

Dat merkt Anoek nu ook in haar eigen lessen. "Ik besteed nu meer tijd aan één thema. Ik zie dat kinderen meer eigen, authentieke teksten schrijven. Ze voelen dat het echt van henzelf is."

Relaxter lesgeven

Het effect van procesgericht werken is ook zichtbaar bij Anoek. "Ik voel me relaxter," zegt Anoek. "Ik durf los te laten en voel meer bewegingsvrijheid in het lesgeven. Bovendien heb ik meer vertrouwen in mijn werkwijze."

"Ik durf los te laten en voel meer bewegingsvrijheid in het lesgeven. Bovendien heb ik meer vertrouwen in mijn werkwijze."

Heidi vult aan: "Ik zie dat Anoek minder rigide te werk gaat. Eerst werkte ze met uitgewerkte lesplannen, nu met een aantekeningenboekje. Deze houding lijkt me veel gezonder!"

Wat als we dit breder inzetten?

Beide docenten hopen dat het Meester-Gezel Leertraject een vervolg krijgt. Heidi: "Er zit zoveel potentie in. Stel dat je dit met meerdere gezellen tegelijk doet, dan bereik je nog veel meer mensen. Anoek kan bijvoorbeeld weer andere schrijfdocenten begeleiden; dan krijgt het traject echt een vervolg."

Anoek hoopt op meer ruimte in het onderwijs voor dit soort uitwisseling. "Bij Lindenberg Cultuurhuis organiseren we cultuurlabs waarin docenten uit verschillende disciplines samenwerken en procesgericht werken zelf ervaren. Ik juich dit soort initiatieven echt toe."

Plezier als uitgangspunt

Wat het traject in ieder geval opleverde? Meer vrijheid, creativiteit én plezier in taal. "Kinderen gaan aan als je ze ruimte geeft om te klooien, om zelf iets te maken," zegt Heidi. "En dat begint bij een docent die dat proces zelf ook aandurft."