Actueel

Jack van Hoof over fastlane: “Typegoedkeuring helpt ons om sneller, slimmer en duurzamer te bouwen”

07 november 2025

De Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen (GMR) loopt landelijk voorop met een innovatieve fastlane voor industriële woningbouw. We spraken met projectleider Jack van Hoof. Hij legt uit hoe de fastlane het vergunningstraject verkort, gemeenten ontlast en bouwers helpt om sneller duurzame woningen te realiseren.

Sneller bouwen met minder druk op gemeenten

De woningnood is hoog, de bouwcapaciteit beperkt en gemeenten kampen met volle agenda’s. Jack van Hoof: “We moeten meer en sneller bouwen, dat terwijl bouwers en gemeenten kampen met een tekort aan mensen. Daar komt bij dat woningen ook toekomstbestendig moeten zijn: duurzaam, circulair en betaalbaar. Industrieel bouwen helpt op al die fronten.”

Tijdens de landelijke Woontop van december 2024 spraken overheid, woningcorporaties, ontwikkelaars en bouwbedrijven af dat in 2030 de helft van alle nieuwe woningen uit de fabriek moet komen. “Een ambitieus doel. Om dit waar te maken, moeten we sneller bouwen én het vergunningenproces versnellen. Nu duurt het nog gemiddeld tien jaar vanaf het eerste idee tot aan de oplevering van de woning. Dat kan en moet veel sneller. Met de fastlane willen we deze doorlooptijd terugbrengen naar twee à drie jaar.”

Wat is typegoedkeuring?

Een belangrijk onderdeel van de fastlane is typegoedkeuring, vertelt Van Hoof. “Vergelijk het met de auto-industrie. Een auto krijgt een typegoedkeuring als hij technisch aan alle eisen voldoet. Dit gaat puur om de technische specificaties van een auto. Wil je een blauwe of witte auto? Of wil je een iets luxer of sportiever design? Dan staat dit los van de technische basis. Voor woningen kan dat ook. Een woning uit de fabriek wordt technisch goedgekeurd: constructie, brandveiligheid, energiezuinigheid, alles klopt. Alleen de inpassing in de omgeving, dus welstand en ruimtelijke eisen, blijft maatwerk van de gemeente.”

Die technische goedkeuring voorkomt volgens Van Hoof dat iedere woning opnieuw gecontroleerd moet worden. “Dat scheelt tijd, geld én capaciteit. De gemeente bespaart veel tijd op de controle van het technische deel en richt zich meer op de ruimtelijke inpassing. Dat maakt het proces veel efficiënter.”

Drie rijbanen naar versnelling

De fastlane bestaat uit drie sporen, of zoals Van Hoof het noemt: “een driebaansnelweg”.

De rechterbaan richt zich op de vergunningverlening zelf. “Hier speelt typegoedkeuring de hoofdrol. Woningen die al technisch zijn goedgekeurd, mogen straks vergunningsvrij worden gebouwd. Demissionair minister Mona Keijzer heeft daar, naar aanleiding van de pilot in de GMR, onlangs een wetswijziging voor aangekondigd.”
De middenbaan gaat over het voorbereidingstraject, waar nu de meeste tijd verloren gaat. “Zeven tot acht van die tien jaar zit in de voorbereiding. Vaak omdat partijen pas laat met elkaar afstemmen. In de fastlane leren we gemeenten en bouwers om eerder en parallel samen te werken, zodat we het proces kunnen inkorten tot twee à drie jaar.”
De linkerbaan draait om digitalisering. “Wat we in de andere twee sporen leren, vertalen we naar slimme digitale processen. Meer automatisering betekent dan een sneller en efficiënter bouwproces.”

Geen eenheidsworst

Een veelgehoorde zorg is dat industriële bouw leidt tot saaie, uniforme wijken. Van Hoof weerlegt dit: “Dat hoor ik vaker, maar gelukkig is er juist veel variatie mogelijk. Neem de ‘Conceptenboulevard’; een soort marktplaats voor fabriekswoningen, hier staan inmiddels meer dan vijfhonderd woningtypen van zestig leveranciers. Van starterswoningen tot gezinswoningen, met houten gevels of steenstrips. In bouwstijl kun je enorm variëren.”

Volgens Van Hoof gaat het om slim combineren: “De technische basis is gestandaardiseerd, maar de uitstraling pas je volledig aan op de omgeving. Zo houd je kwaliteit en snelheid, zonder dat alles er hetzelfde uitziet.”

Samenwerken binnen de regio

De Groene Metropoolregio is samen met Rotterdam één van de twee regio’s waar het experiment met de fastlane draait. “Dat we dit hier doen, komt door de sterke samenwerking tussen de 17 gemeenten, de provincie en het Rijk,” zegt Van Hoof. “We hebben stevige woondeals, bestaande overlegstructuren en korte lijnen. Daar bouwen we nu op voort.”

Het projectteam helpt gemeenten om de fastlane in hun eigen organisatie te implementeren. “We beginnen vaak bij de gemeenten met een urgente bouwopgave of gemeenten die vooruitlopen. Met hun ervaringen helpen we andere gemeenten met aansluiten.”

Minder druk op capaciteit, meer kwaliteit

De voordelen zijn groot, benadrukt Van Hoof. “In een onderzoek voor de provincie Gelderland bleek dat we voor de woondeals zo’n tweehonderd extra ambtenaren nodig zijn. Met typegoedkeuring halveert dat aantal. Je verleent met dezelfde capaciteit dus veel meer vergunningen.”

Daarnaast stijgt de kwaliteit volgens Van Hoof. “In een fabriek bouw je onder gecontroleerde omstandigheden. Dat betekent minder fouten, minder afval en minder stikstofuitstoot. En omdat je onderdelen elektrisch plaatst, heb je minder zwaar materieel nodig op de bouwplaats.”

Versnellen én verduurzamen

Hoewel de fastlane vooral gericht is op snelheid, benadrukt Van Hoof het belang van duurzaam bouwen. “Snel bouwen is goed, maar het moet ook circulair en toekomstbestendig. Hiervoor nemen we in de fastlane circulaire criteria mee: van materialenhergebruik tot woningen die je later kunt demonteren en verplaatsen.”

De regio gebruikt hiervoor de circulaire impactladder, die onlangs is uitgebreid met een ‘snelheidsfactor’. “Zo kunnen we per bouwconcept afwegen: hoe circulair is het en hoeveel sneller kunnen we ermee bouwen? Dat helpt om bewuste keuzes te maken.”

Voorbeeld voor Nederland

De fastlane in de GMR en Rotterdam krijgt landelijke aandacht. Van Hoof: “Wat hier goed werkt, wordt straks ook gedeeld met andere regio’s. We houden elkaar op de hoogte en vertalen de resultaten naar bruikbare modellen voor gemeenten in heel Nederland.”

Tot slot heeft Jack nog een advies voor bestuurders: “Zorg voor een goede start. Ga als gemeente, woningcorporatie en bouwer vroeg met elkaar om tafel. Kijk wat er al beschikbaar is op de markt, in plaats van alles opnieuw te bedenken. Zo voorkom je vertraging en benut je de mogelijkheden van industrieel bouwen optimaal.”

Van Hoof is optimistisch over de toekomst. “Iedereen beseft dat we tempo moeten maken. Met de fastlane tonen we dat versnellen en verduurzamen prima samengaan. Als we dit breed toepassen, maken we écht het verschil in de woningbouw.”

Nieuwsuur: Fabrieken voor prefabhuizen draaien slecht: 'Doodzonde'

Bovenstaande interview met Van Hoof is afgenomen voordat in Nieuwsuur naar buiten kwam dat de bouw van Prefab-woningen stagneert. Hierin wordt het belang van een snelle vergunning benadrukt. Zo is onder andere te lezen dat er al één bouwer van Prefab-woningen met de naam 'Startblock' faillissement heeft aangevraagd. De directeur Wim-Heerke Spronk van Startblock noemt in het artikel onder andere de trage vergunningverlening als oorzaak: "Als je een woning in zes dagen in een fabriek maakt, maar je moet soms jaren wachten totdat je een vergunning hebt om het huis te kunnen plaatsen, dan matcht dat niet met elkaar."

Lees het hele Nieuwsuur-artikel