Cilia Daemen is voorzitter van het bestuurlijk overleg Zuidflank; een bestuurlijk overleg dat werkt aan slimme en duurzame mobiliteitsoplossingen in het Rijk van Nijmegen. We kennen Cilia ook als wethouder welzijn, gezondheid, inclusie, mobiliteit, klimaatadaptatie en stadsvergroening in Nijmegen. Waar liggen volgens Cilia de knelpunten? Aan welke oplossingen werkt het overleg voor een bereikbare Zuidflank? We spraken haar over de mobiliteitsuitdagingen in het Rijk van Nijmegen.
Zuidflank
De Zuidflank is de gezamenlijke aanpak van gemeenten in het Rijk van Nijmegen, de provincie Gelderland en Rijkswaterstaat om mobiliteitsvraagstukken in de zuidelijke regio op te lossen. “Het gaat niet alleen om verkeer van en naar Nijmegen, maar juist ook om de grote landelijke en Europese stromen die door ons gebied gaan,” legt Daemen uit. “Als het bij de A50 vastloopt, merk je dat direct in de omliggende gemeenten. Het is begrijpelijk dat je als weggebruiker zoekt naar alternatieve routes, maar dit veroorzaakt ook overlast en frustratie bij inwoners van de gemeenten in het Rijk van Nijmegen. Die alternatieve routes lopen namelijk vaak door de dorpskernen van omliggende gemeenten rond Nijmegen”
Oplossing is breder dan meer asfalt
Bredere wegen aanleggen dan maar? Volgens Daemen is dat geen structurele oplossing. “Meer asfalt trekt meer auto’s. Door alternatieven te bieden zorg je voor meer ruimte, schonere lucht en meer groen in stadcentra en dorpskernen.” Volgens Daemen is het zaak om mensen mee te nemen in visualisaties en een beeld te geven van het alternatief. “Je vraagt best wel wat van mensen. Is die tweede of derde auto bijvoorbeeld wel écht nodig als het ov ook goed werkt? Je moet mensen meenemen in hoe hun leefomgeving eruitziet met minder asfalt en meer groen.”
“Met goed openbaar vervoer, fietsroutes, hubs en deelmobiliteit wordt het aantrekkelijker om de auto te laten staan of zelfs van de hand te doen. Een extra voordeel? Door binnen de bestaande kernen te bouwen, behouden we het landschap. Mobiliteitshubs combineren we slim met toeristische overstappunten zodat we recreatie spreiden over het gebied. Op deze manier versterken mobiliteit en leefomgeving elkaar.”
Mobiliteit verbonden met woningbouw
De grote woningbouwopgave maakt de samenhang tussen mobiliteit en verstedelijking extra belangrijk. Daemen: “De zuidflank groeit snel. Zoveel nieuwe inwoners vraagt om een brede mobiliteitsaanpak. Want, hoe verplaatsen al deze nieuwe inwoners zich van A naar B? Het gaat over gezonde lucht, bereikbare banen en toegankelijke recreatie. Tenslotte wil je dat die banen voor iederéén bereikbaar zijn; goede mobiliteit heeft daarmee een sleutelrol voor brede welvaart. Het verbeteren en uitbreiden van mobiliteitsvoorzieningen vraagt om breder te kijken dan je eigen gemeentegrens. Je moet samenwerken.”
De file voorbijfietsen
Die samenwerking vindt tussen gemeenten en overheid plaats, maar ook met werkgevers. “Werkgevers zijn een belangrijke partner. Op de Campus Heijendaal komen dagelijks tienduizenden studenten, medewerkers en patiënten. Door afspraken te maken met grote werkgevers in dit gebied verminderen we files en zie je de leefbaarheid verbeteren. Ook werkgevers profiteren. De fiets is toch een fantastische manier om vitaliteit onder je medewerkers te stimuleren? Dat ze die file lekker voorbijfietsen en op tijd, zonder fileleed, op werk arriveren is een extra plus!”
Snel naar een investeringsagenda
Wat de Zuidflank onderscheidt van andere corridorprojecten, is de gezamenlijke ambitie om snel tot een investeringsagenda te komen. Daemen: “De regionale knelpunten zijn scherp in beeld. Nu is het onze taak om door te zetten: concrete projecten, duidelijke prioriteiten en afspreken wie de kar trekt. De grootste bottleneck? Financiering en capaciteit. Sommige gemeenten zijn onderbezet op mobiliteit; in hun team werkt bijvoorbeeld maar één verkeerskundige. Door krachten te bundelen, kun je specifieke kennis en expertise onderling delen met gemeenten. Hierdoor vergroten we de kans op financiering en uitvoering aanzienlijk.”
Brug tussen ministeries en gemeenten
Het bestuurlijke overleg Zuidflank vormt ook een brug tussen de gemeenten en de ministeries. Een belangrijk onderdeel van het werk is lobbyen bij het Rijk. “Als gemeenten afzonderlijk aankloppen, is de kans klein dat je resultaat boekt. Neem bijvoorbeeld het Palkerplein. Dit is echt een regionaal knelpunt waarbij gemeente Nijmegen en Wijchen samen optrekken. Voor gemeente Wijchen heeft dit knelpunt prioriteit en er is ook een groot belang voor Nijmegen. Door samen één plan in te dienen staan we sterker,” benadrukt Daemen. “We nodigen ministeries ook uit om de regio te ervaren. Hierdoor maak je onze uitdagingen zichtbaar en hierdoor ontstaat de benodigde steun.”
Toekomstbeeld
Wat hoopt de voorzitter en wethouder zelf voor de toekomst? “Mijn droom is dat duurzaam reisgedrag vanzelfsprekend wordt. Dat mensen in onze regio straks net zo vanzelfsprekend het OV of de fiets pakken als in Amsterdam, Londen of Parijs. Samen met gemeenten, provincie, Rijk en werkgevers versnellen we die transitie. Daar gaan we met het bestuurlijk overleg Zuidflank voor!”
